هـالی هیمنـه

گاهی آدم واقعاً دلش می‌خواهد همان کودکِ هفت‌-هشت‌سالۀ بابایی می‌بود؛ که هِی پدرش جلوی مشتری‌ها اسمش را علی‌بابا صدا بزند و او هم شادمانه با آن لحنِ نوکِ زبانیِ کودکانه‌اش در جواب بگوید: «بله بابا؟ آچار-ده می‌خواسی؟ الان میارم برات.» و هر کاری که برای پدرش می‌کند از کمک‌کردن به او لذت ببرد و کلی حسِ خوب بگیرد. و شب، بعد از این‌که دست‌های کوچولوی چرب و سیاهش را با آب و تاید می‌شوید و زیرِ ناخن‌هایش سیاه می‌ماند، به پدرش آن جملۀ دوست‌داشتنی را بگوید: «بابا، مُزدِ امروزم!» و یک اسکناسِ نارنجی‌رنگِ پونصدتومنی دریافت کند و بعد فوراً آن اسکناس را بگذارد توی جعبۀ کوچکِ پول‌هایش.

گاهی هم دلِ آدم تنگ می‌شود برای غروب‌های روستا؛ وقتی‌هایی که با قدِ کوتاهت از میانِ لباس‌های چرب‌وسیاهِ کارت بایستی جلوی درِ موتورسازی و به صدای زنگولۀ گوسفندان گوش کنی که از سمتِ کوه‌ها دارند نزدیک می‌شوند. و چشم‌هایت را تیز کنی برای به یاد سپردنِ شکل‌وشمایلِ سگ‌های گله. و چشم بدوزی به زیباترینشان که یک دُمِ بزرگِ پشمالوی سیاه‌وسفید دارد و هیکلش شبیهِ گرگ‌هاست. و تمامِ تلاشت را بکنی تا در آن غروب‌های دلگیر، از زیبایی‌هایی آن روستای کوچک لذت ببری. گاهی هم به آسمان نگاه کنی و حدس بزنی هر ابری شبیهِ چه چیزی است.

***

انگار آدمی به خَلقِ مداومِ احساساتش است که زنده است؛ همان‌طور که یک وبلاگ‌نویس به نوشتنِ مداوم. دلتنگی برای چیزهایی که در گذشته اتفاق افتاده است، یا برای هر چیزی که در گذشته تجربه کرده‌ایم، یک‌سره به یادآوردن است. و بیشترین چیزی که در گذشته، مغزِ آدم را قلقلک می‌دهد، احساسات است. احساساتی که در تک‌تکِ آن لحظات تجربه کرده‌ایم. گو که بدونِ احساس هیچ‌چیزی تجربه نمی‌شود و ویژگیِ مغز این است که تصاویر را همراه با احساساتی که آن لحظه تجربه می‌شده‌اند ثبت می‌کند. 

وقتی برای آدمی هیچ‌چیزی جز گذشته و به یادآوردنِ احساساتِ آن باقی نمی‌ماند، گویی که تواناییِ خلقِ احساساتِ نو را از دست داده است. ممکن است هرکسی تجربه کرده باشد که گاهی بودن در مکانی که همیشه حسِ خوبی به او می‌داد دیگر آن حسِ همیشگی را نداشته باشد؛ طوری که حتا با تقلّایی سخت هم، هیچ‌چیزی در آن مکان حالش را خوب نکند. حالا البته نه، ولی قبل‌ترها که بیشتر با موتور کوه می‌رفتم، با آن‌که همیشه طبیعت‌گردی جزوِ تجربه‌های لذتبخشم بود، ولی گاهی پیش می‌آمد که هیچ بالارفتنی، و هیچ چشم‌اندازِ زیبایی از ارتفاعی بلند حالم تغییر ندهد. فقط کافی‌ست چیزی درونِ آدم او را به‌هم بریزد، دیگر کمتر چیزی است که بتواند احساسی نو را در او برانگیزاند... 

اما زندگی در گذشته چیزی نیست جز حال را به مرگ سپردن. همیشه چیزی باید برای زندگی‌کردن وجود داشته باشد. یک کلمه.. یک کتاب.. یک موسیقی.. یک منظره.. یک احساس.. یک دوستت دارم...

دلم گرفته است. یک‌جور دل‌گرفتگیِ همراه با احساساتی نوستالژیک. دلم دیدارِ عزیزِ زیبایی را می‌خواهد که مدت‌هاست ندیدمش و دلتنگی دیگر از بیانِ حس‌ام شرمنده شده است. یا دلم می‌خواهد دوباره در دنیای کتاب‌ها غرق شوم، مثلِ آن وقت‌هایی که آثارِ داستایفسکی را یکی پس از دیگری دست می‌گرفتم و هرروز توی دنیای این نویسنده پرسه می‌زدم و گاهی هم توی دنیای داستانیِ ذهنِ خودم. البته من خیلی کم توانستم یکی از آن داستان‌هایی که توی سرم وول می‌خورد را روی کاغذ بیاورم. ولی موضوع این نیست... با وجودِ روی کاغذ آوردنِ آن داستان‌ها فقط کمی، خیلی کم، بیشتر از «حالا» خوشحال بودم. اما مطمئناً در گذشته، «حالا»های کمی شادمانه‌تری را تجربه می‌کردم. شادمانیِ رضایت‌مندانه‌ای یعنی. 

گفتم احساساتی نوستالژیک... هرازچندگاهی پیش می‌آید که بینِ دنیای موسیقی‌هایم گم می‌شوم. تمامِ پلی‌لیست‌هایی که داشته‌ام را یکی‌یکی می‌چِشم ولی فایده نمی‌کند. موسیقی که همیشه یکی از بخش‌های عمدۀ روزِ من است دیگر آرامش‌بخشیِ همیشگی‌اش را ندارد. گم‌گشتگیِ من از اینجا آغاز می‌شود. بعد شعری از سعدی می‌شنوم، با یکی از زیباترین صداها. شعری با آن فضای فضیلت‌محور و عرفانی‌گونه. که من را پرت می‌کند به سال‌ها پیش. جایی که کلمات حال‌وهوای قرنِ ششم و هفتم را دارد. همان حال‌وهوایی که کلماتِ دنیای سامورایی‌ها داشت. و صدای موزونِ هفت‌ضربی‌های سه‌تار، یا صدای مضراب‌زدن‌های تند و محکم روی تارهای سازِ لیوچین.

بعد می‌رسم به چند ترانۀ افغانستانی. ترانه‌هایی که غمی آشنا و دور دارند. با مفاهیمی قدیمی. شنیدنشان طوری بود که انگار افتاده باشی به جانِ تک‌تکِ زخم‌های سالیانِ قدیم که روی روانت بر جا مانده است و تازه‌شان کنی. مفهومی به نامِ وطن و وطن‌پرستی، مفهومِ پدر؛ چیزی که پیوندت می‌دهد به دنیای فانتزی‌یی که در دورانِ کودکی‌ات از واقعیتِ این جهان برایت ساخته بودند؛ آن حسِ شگفتیِ کودکانه. یک جهانِ متافیزیکی با سلسله‌مراتبی که نهایت به چیزی تحتِ عنوانِ «خدا» می‌رسد. آخر، خدا همان پدری بود که بشر برای خود انتخاب کرد؛ تا بتواند توی این واقعیتِ زندگی که گاهی به‌شدت دردناک و غیرقابلِ تحمل است، کودک شود و در پناهِ او تسکین یابد. 

اما گاهی آدمی در هیچ‌کدام از این دنیاها جایگاهِ خودش را نمی‌یابد. باید صبر کرد. باید گذشت.

۳۱ اردیبهشت ۹۹

موضوع این است که این ویروس دنیا را تکان داده. من بیش از همیشه دلم برای عادی‌بودن تنگ شده است. عادی‌سازی فایده ندارد البته. آدم هرچقدر هم بخواهد خودش را به بی‌خیالی بزند، این واقعیت است که از خواب بیدارش می‌کند. ولی با این‌همه، باید از این تاریکی آمد بیرون. دلم برای خورشید تنگ شده است.

۶ خرداد ۹۹

باید امروز یک قرارِ ملاقات می‌گذاشتم با کلاغ‌ها. روی تپه‌ای بینِ یک مسیرِ خوش‌منظره. مذاکراتی انجام می‌دادیم دربارۀ حمل‌ونقلِ هوایی. آخر شنیده‌ام این روزها دسته‌دسته مهاجرت می‌کنند به کلی جاهای این گردالیِ آبی. همین گردالیِ آبی‌یی که مدام رویش در حالِ چرخیدن هستیم. بله... دربارۀ جو و حرکتِ ابرها که قبلاً برایت گفتم عزیزِ دلم! همان گردالی. فقط نمی‌دانم لباس‌های مخصوصِ پرواز را بدهیم چه کسی بدوزد. آخر مهارتِ خیلی زیادی می‌طلبد... خیاط باید خیلی استادانه در ازای هر لباسِ مخصوصِ پروازی که در سایزهای اسمال و لارج می‌دوزد، هفت لباسِ مخصوصِ کلاغ هم در کنارش بدوزد طوری که قابلِ اتصال به لباسِ اصلی باشد! من خودم هنوز باید به ورزش کردنم ادامه دهم تا برسم به سایزِ لارج. آخر کلاغ‌های بیچاره هم با این‌که مجبورند برای تأمینِ خوردوخوراکشان شبانه‌روز کار کنند، ولی از دستشان برنمی‌آید وزنِ خیلی زیادی را جابه‌جا کنند. تا آخرِ ماه قرار است بیست کیلو کم کنم، هم چربی و هم عضله. البته بگویم که من چاق نیستم به‌هیچ‌وجه، ولی برای حمل‌ونقلِ کلاغی لازم است خب... 

می‌خواهیم تمامِ تابستان را روی هوا باشیم. جاهای خیلی خوب و دنجی سراغ دارم که می‌خواهم بر فرازِ تمامشان پرواز کنیم. البته مطمئن نیستم از همه‌شان خوشت بیاید. یکی‌شان قلعۀ افسانه‌ای سرزمینِ ایدن است که نمی‌توانم اصلا می‌توانیم پیدایش کنیم یا نه. یک‌جایی توی گوگل‌مپ قایم شده است که هنوز نفهمیدم کجا! اشکالی ندارد البته، فقط یادت نرود چیزهای لازم را بگذاری توی کوله‌ات. کرم‌ ضدآفتاب را بنویس اولِ لیستت فقط عزیزم. حوله و مسواک و خمیردندان هم بردار با چند دست لباسِ خنک. روزِ پرواز کافی‌ست بروی روی پشتِ بامِ خانه‌تان. آن‌جا مطمئناً هیچ خبری از آدم‌های مشکوک نیست. آخر توی این دوره‌وزمانه نمی‌شود به هیچ‌کسی اعتماد کرد و از یک‌ فاصلۀ معینی نمی‌شود نزدیک‌تر شد! ممکن است ناقل باشند. بله می‌گفتم. هروقت ایمیلی با عنوانِ «پرنده‌های سیاه» برایت رسید تا پنج دقیقۀ بعد آماده روی پشت‌بام باش. طبقِ محاسبه‌ام پوشیدنِ لباسِ پرواز با کمکِ من فقط یک دقیقه طول می‌کشد؛ سی‌ثانیه‌اش برای چک‌کردنِ تمامِ بندها. تخمین می‌زنم برای من سه‌دقیقه طول بکشد آخر باید ببینم چطور خودم را تویش جا کنم. به نظرت می‌توانم تا آخرِ ماه بیست کیلو کم کنم؟ البته مهم نیست. حتا اگر شده یک دستم را تنم نمی‌کنم. یا یک پایم را. از طرفی هم می‌توانم شکمم با تمامِ امعا و احشایش را در بیاورم و بگذارم کنار تا وقتی که دوباره برمی‌‌گردیم! اینطوری فقط دیگر نمی‌توانم چیزی بخورم یا بنوشم. ولی جا می‌شوم! 

بله... فقط باید تا آخرِ ماه تمامِ جاهایی که دوست داری را روی گوگل‌مپ مارک بزنی. کلاغ‌ها هم گفته‌اند بیت‌کویین قبول نمی‌کنند و باید در هر دویست کیلومتر یک بسته گندم بهشان بدم که مشکلی نیست، از سوپرمارکت‌های میانِ راه می‌خریم. یک گوش‌بند هم باید برایت بردارم چون ممکن است صدای بال‌زدنِ مداومِ هفت‌کلاغ کنارِ گوشت سرت را درد بیاورد. همین‌ها دیگر. تا آخرِ ماه که دستۀ کلاغ‌های ما می‌رسند باید همه‌چیز را جور کنم و برنامه‌مان را چندبار بازبینی کنم. مراقبِ خودت هم باش عزیزم. این روزها زود می‌گذرند و می‌بینمت. به امیدِ دیدار.

[ مطمئناً اولین چیزی که نظرِ خواننده را جلب می‌کند، همان بیتِ عنوانِ پست است. نویسندۀ پست دیشب در حالی که به‌شدت دلش گرفته بود و حالِ بس خرابی داشت، آن تکه‌شعر را در یکی از گشت‌وگذارهای بیهوده‌اش در کانالی تلگرامی پیدا کرد. با این‌که متوجهِ ارتباطِ آن شعرِ زرد با خودش نشد، ولی احساس کرد این شعر از فرطِ زرد بودنش هاله‌ای از احساسِ خوشی را به روانِ او تزریق کرد. نویسنده هنوز نمی‌داند دقیقاً چه احساسی نسبت به این شعر دارد، و به جهتِ همین عمقِ پوشالیِ شعر تصمیم گرفت آن را تبدیل به عنوانِ پستش کند، تا شاید بلکه آیا البته اما فرجی شود.

وی در حالی که تلاشِ بسیاری می‌کند برای پنهان کردنِ این موضوع که نوشتن در این وبلاگ برایش به مسئله‌ای سخت تبدیل شده است، می‌خواهد سخن را از ابوابِ دیگری بگشاید. البته که نمی‌خواهد حرفی از رفتن از این وبلاگ بزند در حالی که خودش می‌داند راغب به این کار است ولی همچنان احساس‌هایی متناقض راجع به این موضوع دارد که شدیداً موجبِ جلوگیریِ او از رفتن می‌شود. در نهایت نویسنده مجبور می‌شود در این پاراگراف از پست، از همان پروژۀ ماشینِ پول‌سازی‌یی بگوید که این روزها دارد رویش کار می‌کند. یک موضوعِ عالی، بدونِ هیچ خطری، تنها گزارش! بله... اگر بنده نویسنده را به حالِ خودش رها کنم این روزها به یک زردنویسِ حرفه‌ای تبدیل می‌شد! بگذریم...

نویسنده با شیوه‌ای که مختصِ خودش است (البته بعد از این‌همه وقت ننوشتن دیگر مطمئن نیست هیچ‌چیزی مختصِ خودش باشد!) می‌خواهد خواننده را نسبت به ماشینِ پول‌سازی‌‌اش کنجکاو کند. البته می‌داند که این کار حقیقتاً در عمیق‌ترین لایه‌های خودش چقدر بیهوده و مزخرف است، ولی خب فکر می‌کند بهتر است فعلا کمی حرف بزند؛ برخی سکوت‌ها همیشه برای او به‌شدت سنگین و آزاردهنده است. بله. ماشینِ پول‌سازی استعاره‌ای است که برای رباتِ معامله‌گرِ فارکس استفاده می‌کرد. وی از این‌که با بازارِ تبادلِ ارزِ خارجی آشنا شده است خرسند است اما مطمئناً نمی‌خواهد پای کسی را به این بازار بکشاند و این نکته را مستقیماً متذکر می‌شود! بعد از این تذکرش که وجهه‌ای بسیار جدی و مردانه (به سبکِ پیرمردهای ثروتمندِ کشتیِ تایتانیک) به وی می‌دهد و او در تَه‌نای وجودش از این امر احساسِ فخر و البته حقارتی بی‌پایان می‌کند، سعی می‌کند از تجربه‌هایش راجع به این بازار برای خواننده‌های به‌شدت مشتاق(!) بگوید. مخلصِ کلامش پس از کلی شکست‌نفسی این است که این بازار پر از ریسک و خطر است و انسان از پسِ هیجان‌های شدید و اضطراب‌های وحشتناکش بر نمی‌آید؛ و اگر باینری‌آپشن (که لعنتِ زئوس بر آن باد) را نیز تجربه کرده باشید حتماً پیش آمده است که شب‌هایی از فرطِ هیجان خواب به چشمانتان نیاید و همچنین روزهایی که چنان خودتان را زیرِ تاریکیِ پتو پنهان کنید که انگار با شدیدترین تجربۀ اگزیستانسیالِ مرگ و تنهایی مواجه شده‌اید.

نویسنده بعد از این‌که آبِ دهانش را جمع می‌کند، با لحنی آرام و دلنشین طوری که انگار رازی ارزشمند را می‌خواهد برای خوانندگانش فاش کند، می‌گوید که به نتیجه‌ای مهم رسید. این‌که انسان با آن‌همه احساساتش به‌دردِ معامله در این بازار نمی‌خورد، و او تصمیم گرفت رباتی بسازد که آن ربات تبدیل شود به مغزِ هوشمندِ معاملاتیِ وی و بدونِ ذره‌ای احساسِ متناقض و سردرگمی، شروع کند به معامله‌کردن و مدیریتِ معاملات. که حالا بعد از چندین ماه کارِ بی‌وقفۀ دونفره روی آن ربات، آن را به مرحلۀ راه‌اندازی رسانده است. و نویسنده در نهایت برای این‌که روشن شود دقیقاً این ربات چه کاری انجام می‌دهد، برای خوانندگان توضیح می‌دهد که اگر همین ربات را از روزِ اولِ سالِ ۲۰۱۸ تاکنون گذاشته بود برای معامله، ۲۰۰ دلارِ اولیۀ او را در این دو سال و چند ماه، تبدیل می‌کرد به ۱۵ میلیون دلار! و بعد متذکر می‌شود که استراتژیِ این ربات در حالِ حاضر روی گذشتۀ بازار چنین سودآوریِ شگفت‌انگیزی داشته است و باید دید در ماه‌های بعد چه سودآوری‌یی خواهد داشت و ممکن است حتا ضرر بدهد! باری...

وی که صحبت‌ دربارۀ این مسائل را ملال‌انگیز می‌یابد، تمامِ تلاشش را می‌کند تا موضوعِ صحبت را تغییر دهد. و سپس در حالی که می‌داند موضوعِ ملال‌انگیزترِ دیگری را انتخاب کرده است، از ویروسِ کرونا (که البته به‌جهتِ حفظِ آن وجهۀ پیرمردِ ثروتمند آن را کویدِ ۱۹ می‌نامد) حرف می‌زند. و در نهایت همگی را به خودقرنطینگی و شستنِ مداومِ دست‌ها توصیه می‌کند در حالی که شدیداً فکرش درگیرِ همان دوباری می‌شود که طیِ چند روزِ اخیر سه‌نفره روی یک موتور رفتند تا کوه و جوج کباب کردند؛ و به‌شدت از این تناقضِ گفتاری و رفتاری‌اش سرخورده می‌شود به خودش و دیگران قول می‌دهد دیگر برای احترام گذاشتن به سلامتیِ خودش و همان دیگران، به این زودی‌ها بیرون نخواهد رفت. و در نهایت از فرطِ ملال و سرخوردگی سریعاً حرف‌هایش را با یک «به امیدِ بهترین‌ها برایتان در سالِ ۹۹» به پایان می‌رساند و حرفش را بیشتر از این کش نمی‌دهد و از ناراحتی‌هایی که قلبش را آزار می‌دهد نمی‌گوید. ]